چگونه لیبل آزمایشگاهی مناسب را انتخاب کنبم؟

انتخاب مناسب ترین لیبل برای محیط های آزمایشگاهی، یک پروسه پیچیده و حساس است که نیازمند آگاهی و دقت بسیار می باشد. هر اندازه در این فرآیند هزینه و زمان صرف شود در مقابل به بهبود مدیریت و انضباط کاری در آزمایشگاه افزوده خواهد شد. انتخاب درست لیبل نه‌ تنها از خطاهای آزمایشگاهی و جابجایی تصادفی نمونه‌ها پیشگیری می‌کند، بلکه باعث افزایش بهره وری، امنیت و کارایی در فرآیندهای آزمایشگاهی می‌شود. 

برچسبی که مقاوم، خوانا و سازگار با شرایط محیطی باشد، تضمین‌کننده حفظ اطلاعات حیاتی نمونه ها، تجهیزات و رعایت استانداردهای کیفی خواهد بود. در این مقاله از سری مقالات الورول، تصمیم گرفته ایم مطالبی درباره چگونگی انتخاب لیبل آزمایشگاهی به شما ارائه دهیم. همچنین اگر قصد خرید لیبل و رول آزمایشگاهی را دارید به شما توصیه می کنیم حتما به فروشگاه اینترنتی ما در الورول سر بزنید و از کیفیت بالا و قیمت مناسب محصولات بهره مند شوید.

ضرورت برچسب گذاری در آزمایشگاه 

در محیط های آزمایشگاهی اعم از پزشکی تا تحقیقاتی، فرآیندهای حساس و پیچیده ای انجام می گیرد که نیازمند دقت بالا و مدیریت اصولی نمونه‌ها، تجهیزات و مواد شیمیایی است یکی از مهم ترین ابزارهای کارآمد و مفید در این حوزه لیبل های آزمایشگاهی می باشند که کاربردشان احتمال وقوع خطاهای انسانی، از جمله جابجایی نمونه‌ها، تداخل در آزمایش‌ها و از بین رفتن اطلاعات حیاتی را بسیار کاهش می دهند.

 برچسب گذاری به خصوص در عرصه سلامت و درمان به شناسایی و تفکیک نمونه‌های بیماران کمک می‌کنند و تضمین می‌کنند که هر نمونه گرفته شده از شخص در شرایط مشخصی نگهداری، آزمایش و ثبت می شود. مورد پراهمیت دیگر لیبل‌گذاری صحیح از لحاظ قانونی و استانداردهای نظارتی نیز می باشد، زیرا مجموعه عمده ای از آزمایشگاه‌ها ملزم به رعایت استانداردهایی مانند GMP (شیوه‌های تولید خوب) و GLP (شیوه‌های آزمایشگاهی خوب) هستند.

 در محیط‌هایی که با مواد پرخطر، دماهای بالا و پایین یا مواد شیمیایی واکنش گر کار می‌شود، لیبل‌های مقاوم و دارای استاندارد می‌توانند به جلوگیری از حوادث خطرناک و افزایش ایمنی پرسنل کمک کنند. بنابراین ضرورت استفاده از لیبل ها در هر صنعت و سازمانی به شکل چشمگیری در حال افزایش و توسعه می باشد.  

انتخاب لیبل آزمایشگاهی بر چه اساسی صورت می گیرد؟

یکی از بارزترین وظایف لیبل های آزمایشگاهی، حفظ اطلاعات مهم نمونه‌ها در طول فرآیندهای آزمایشگاهی و نگهداری در شرایط محیطی متفاوت می باشد. پس دقت کنید برای بهره وری بیشتر مناسب ترین گزینه را انتخاب کنید. در این بخش مهم ترین معیارها در انتخاب لیبل آزمایشگاهی آورده شده است.  

1. سنجش شرایط محیطی آزمایشگاه

قبل از انتخاب لیبل آزمایشگاهی، باید شرایط محیطی که لیبل در آن نگهداری می شود، به دقت بررسی و ارزیابی کنید. مواردی مانند دمای متغیر محیط، میزان رطوبت، تماس با انواع مختلف مواد شیمیایی، و قرارگیری در معرض نور UV قطعا بر دوام و خوانایی لیبل تأثیر دارند. به عنوان مثال، لیبل‌هایی که در نیتروژن مایع و اتوکلاو یا همان دستگاه استریل کننده استفاده می‌شوند، باید مقاوم به دما و فشار بسیار پایین یا بالا باشند. همچنین، در محیط‌های دارای بخارات شیمیایی، استفاده از لیبل‌های مقاوم و سخت در برابر حلال‌ها بسیار ضروری است.

2. بررسی جنس لیبل و سطح مقاومت آن

از تاثیر متریال و سطح مقاومت لیبل در انتخاب آن نمی شود غافل ماند. لیبل‌های پلی‌استر و پلی‌پروپیلن برای محیط‌های سخت و دماهای بالا و پایین مناسب ترین هستند، در حالی که لیبل‌های وینیل یا پی وی سی انعطاف‌پذیر بوده و روی سطوح منحنی بهتر عمل می‌کنند. لیبل‌های کاغذی گزینه‌ای ارزان تر هستند اما در برابر رطوبت و مواد شیمیایی مقاومت کمتری دارند. انتخاب جنس مناسب لیبل باعث افزایش ماندگاری و کاهش نیاز به جایگزینی آن می‌شود که این موضوع باعث صرفه جویی در هزینه ها و سرمایه می شود.

3. ارزیابی میزان چسبندگی لیبل

چسب لیبل آزمایشگاهی باید متناسب با نوع سطح و شرایط محیطی سنجیده شود. چسب‌های دائمی برای نمونه‌هایی که نیاز به شناسایی و ذخیره بلندمدت دارند مناسب‌اند، در حالی که چسب‌های قابل کنده شدن برای مواردی که تغییرات مداوم لیبل نیاز است، کارایی دارند. برای محیط‌های فریزری آزمایشگاه یا دارای رطوبت بالا، چسب باید در برابر درجه های پایین دما و برخورد با آب مقاوم باشد تا لیبل از سطح جدا نشود.

4. در نظر گرفتن شکل و سایز لیبل

انتخاب ابعاد و شکل لیبل به نوع ظرف یا سطحی که روی آن متصل می شود بستگی دارد. برای لوله‌های آزمایش و ویال‌ها، لیبل‌های کوچک و انعطاف‌پذیر با ابعاد ۳۸×۱۰ میلی‌متر ایده آل ترند، در حالی که برای پتری دیش‌ها و فلاسک‌های بزرگ، لیبل‌های دارای فضای کافی برای درج اطلاعات مانند ۷۰×۳۰ میلی‌متر توصیه می‌شوند. 

 ISO 15189؛ مهم ترین استاندارد لیبل آزمایشگاهی

ISO 15189 یک دستورالعمل بین‌المللی برای کیفیت و صلاحیت آزمایشگاه‌های تشخیصی و طبی است که در این سیستم بر دقت، قابلیت ردیابی و مدیریت صحیح اطلاعات نمونه‌ها متمرکز می باشد. طبق این استاندارد، تمامی نمونه‌های آزمایشگاهی اعم از انسانی و زیستی باید دارای برچسب‌گذاری دقیق، خوانا و پایدار باشند تا از بروز اشتباهات انسانی جلوگیری شود. 

طبق این گواهی، لیبل‌های مورد استفاده در آزمایشگاه‌ باید دارای ویژگی هایی نظیر مقاومت بسیار در برابر شرایط محیطی مانند دماهای بالا و پایین، مواد شیمیایی و رطوبت مقاوم باشند و اطلاعات نوشته شده روی آن‌ها تا پایان فرآیند آزمایش یا نگهداری نمونه در بازه زمانی مشخص شده، کاملاً قابل خواندن باقی بماند. 

لازم است بدانید که یکی از الزامات مهم در این استاندارد، استفاده از بارکد و QR کد برای افزایش دقت و کاهش خطا در ردیابی نمونه‌ها می باشد. 

مناسب ترین لیبل های آزمایشگاهی به همراه کاربرد

لیبل با متریال پلی‌پروپیلن (PP): این لیبل ها مقاوم در برابر آب و برخی مواد شیمیایی سبک مانند الکل می باشند و مناسب برای نمونه‌های عمومی در محیط‌های استاندارد آزمایشگاهی به خصوص پزشکی هستند.

لیبل پلی‌استر (PET): این متریال مناسب برای استفاده های چند منظوره می باشد و در برابر مواد شیمیایی پرخطر و قوی، اسیدها و حلال‌های آلی مقاومت بالایی دارند و همچنین برای آزمایشگاه‌های شیمیایی، دارویی و محیط‌های علمی حساس و خاص ایده آل می باشند.

لیبل وینیل (PVC): منعطف برای استفاده در سطوح مختلف و مقاوم در برابر رطوبت و برخی مواد شیمیایی ملایم، مناسب برای برچسب‌گذاری روی ظروف منحنی و تجهیزات حساس آزمایشگاهی هستند.

لیبل کاغذی: لیبلی مقرون به صرفه و رایج است. اما یکی از نقاط ضعف آن غیرمقاوم در برابر مواد شیمیایی و رطوبت می باشد و فقط برای فضاهای خشک و برچسب گذاری حین آزمایشات روزمره بیماران مناسب هستند. 

در نهایت، انتخاب صحیح لیبل نه‌تنها مدیریت بهتر نمونه‌ها را فراهم می‌ سازد، بلکه باعث جلوگیری از خطاهای انسانی، کاهش هزینه‌ها برای تغییر و جایگزینی مکرر لیبل و بهبود کارایی پرسنل و فرآیندهای آزمایشگاهی خواهد شد.

سوالات متداول

چه نوع لیبلی برای نمونه‌های نگهداری شده در فریزر یا نیتروژن مایع مناسب است؟
برای نمونه‌هایی که در دمای بسیار پایین (تا -۸۰ درجه سانتی‌گراد) یا نیتروژن مایع (-۱۹۶ درجه سانتی‌گراد) نگهداری می‌شوند، باید از لیبل‌های با متریال پلی‌استر (PET) یا لیبل‌های مخصوص فریزر با چسب مقاوم در دمای پایین استفاده شود. این لیبل‌ها حتی در شرایط رطوبتی و انجماد شدید هم خوانایی خود را حفظ می‌کنند و از سطح نمونه کنده نمی‌شوند.

آیا استفاده از لیبل های کاغذی در آزمایشگاه رایج است؟
استفاده از برچسب های کاغذی در آزمایشگاه‌ها چندان رایج نیست، مگر در شرایط خاص و برای برچسب‌گذاری در زمان کوتاه و موقت. این لیبل‌ها به دلیل عدم مقاومت در برابر رطوبت، مواد شیمیایی و دماهای سخت بالا یا پایین، معمولاً برای محیط‌های آزمایشگاهی مناسب نیستند.