چگونه مشکل پرینت موج‌دار را برطرف کنیم؟

پرینت موج‌دار یعنی کاغذ بعد از چاپ، حالت قوسی/موجی پیدا می‌کند؛ گاهی لبه‌ها بالا می‌آیند، گاهی وسط برگه موج می‌افتد، و بعضی وقت‌ها انگار کاغذ کمی چین ریز خورده. این مشکل فقط ظاهر کار را خراب نمی‌کند؛ اگر ادامه‌دار باشد می‌تواند باعث گیرکردن کاغذ، کثیف شدن مسیر چاپ و حتی فشار اضافه به فیوزر (در پرینترهای لیزری) شود.

نکته: پرینت موج‌دار معمولاً یک علت واحد ندارد؛ اغلب ترکیبی از رطوبت کاغذ + تنظیمات اشتباه + مواد مصرفی بی‌کیفیت است. در ادامه مرحله‌ به‌ مرحله جلو می‌رویم تا به ریشه مشکل برسیم و یک راه‌حل پایدار بسازیم.

برای آشنایی بیشتر با ارورها و مشکلات کارتریج‌ها این راهنما را بخوانید

اولین قدم تشخیص موج‌دار شدن چاپ، کجا و چه شکلی است؟

قبل از هر کاری، همین ۳ سؤال را جواب بده؛ چون مسیر عیب‌ یابی بر اساس مشکل متفاوت است:

1) موج‌دار شدن در کل برگه است یا فقط لبه‌ها؟

فقط لبه‌ها بالا آمده: بیشتر مرتبط با رطوبت/نوع کاغذ/حرارت فیوزر

وسط برگه موج دارد: بیشتر مرتبط با فشار فیوزر، تنظیم نوع کاغذ، یا تونر نامناسب

2) موج‌ها در جهت طول برگه‌اند یا عرض؟

موج‌های طولی (مثل راه‌ راه) معمولاً به مسیر عبور کاغذ و غلطک‌ها نزدیک است.

موج‌های عرضی: معمولاً به حرارت/تثبیت و اختلاف رطوبت بخش‌های کاغذ مربوط است.

3) فقط در چاپ‌های پررنگ/پر از تصویر رخ می‌دهد یا حتی متن ساده؟

اگر فقط در چاپ سنگین اتفاق می‌افتد، احتمالاً حرارت بالا و بار تونر/جوهر زیاد نقش اصلی دارد.

علت شماره ۱: رطوبت کاغذ (مهم‌ترین عامل در ۷۰٪ موارد)

کاغذ مثل اسفنج ریز عمل می‌کند و رطوبت محیط را جذب می‌کند. وقتی این کاغذ وارد چاپگر می‌شود، مخصوصاً در پرینتر لیزری، در بخش فیوزر با حرارت بالا مواجه می‌شود. رطوبت یک‌دفعه تبخیر می‌شود و کاغذ در همان لحظه تغییر فرم می‌دهد؛ نتیجه: موج، قوس یا حتی پیچش.

راه‌حل‌

۱.کاغذ را در بسته‌ بندی اصلی نگه دار. باز گذاشتن دسته کاغذ کنار میز، یعنی جذب رطوبت.

۲.اگر در شهر مرطوب هستی یا بخاری/کولر مدام روشن است:

کاغذ را داخل یک کیسه زیپ‌دار ضخیم یا جعبه درب‌دار بگذار.

۳.اگر کاغذ مدت‌ها بیرون بوده:

۲۰ تا ۳۰ برگ جدا کن و ۲۴ ساعت در اتاق خشک قرار بده تا به تعادل برسد.

چاپخانه‌ها یک ترفند دارند:

قبل از چاپ سنگین، کاغذ را در فضای نزدیک دستگاه (نه روی دستگاه) می‌گذارند تا دمای کاغذ با محیط یکی شود. اختلاف دمای زیاد هم موج ایجاد می‌کند.

علت شماره ۲: کاغذ نامناسب (گرماژ، روکش، کیفیت الیاف)

کاغذ ارزان یا خیلی نازک، با کوچک‌ ترین شوک حرارتی یا فشار غلطک‌ها تغییر شکل می‌دهد. حتی اگر رطوبت هم کم باشد، ضعف ساختاری باعث موج می‌شود.

چه کاغذی کمتر موج دار می‌شود؟

۱.برای استفاده عمومی: 80 گرم با کیفیت خوب

۲.برای چاپ‌های پررنگ/گرافیکی: 90 تا 100 گرم

اگر پرینتر لیزری داری، حتماً از کاغذی استفاده کن که برای Laser مناسب است (برخی کاغذها برای Inkjet طراحی شده‌اند و در فیوزر به مشکل  می خورند).

نکته:

اگر موج‌دار شدن فقط در یک برند کاغذ رخ می‌دهد، بدون شک مشکل از کاغذ است. یک دسته کوچک از برند دیگر امتحان کن؛ این تست ساده خیلی چیزها را روشن می‌کند.

علت شماره ۳: تنظیم اشتباه “Paper Type” در درایور پرینتر

خیلی‌ها فقط سایز A4 را انتخاب می‌کنند و تمام! در حالی که Paper Type تعیین می‌کند پرینتر با چه حرارت و چه سرعتی چاپ کند.

چه اتفاقی می‌افتد؟

اگر روی Plain باشد اما کاغذ تو ضخیم یا روکش‌دار باشد تونر خوب نمی‌چسبد، دستگاه حرارت/فشار را به شکل نامناسب اعمال می‌کند و موج می‌افتد.

اگر روی Thick/Heavy باشد اما کاغذت معمولی باشد حرارت و زمان تماس زیاد می‌شود و کاغذ موج برمی‌دارد.

راه‌حل سریع

در تنظیمات چاپ (Print Preferences):

۱.Paper Type را دقیق انتخاب کن: Plain / Thick / Label / Recycled و…

۲.اگر گزینه Fixing Mode یا Fuser Mode دارد، روی حالت استاندارد بگذار.

۳.در چاپ‌های حساس، کیفیت را روی Normal بگذار نه Best (چون Best معمولاً حرارت/بار تونر را بیشتر می‌کند).

علت شماره ۴: کارتریج/تونر بی‌کیفیت (عامل پنهان ولی بسیار رایج)

اینجا جایی است که خیلی‌ها اشتباه می‌کنند: فکر می‌کنند موج فقط از کاغذ است؛ اما تونر بی‌کیفیت می‌تواند باعث شود دستگاه برای تثبیت، گرمای بیشتری لازم داشته باشد یا تونر به شکل غیر یکنواخت روی کاغذ بنشیند. همین نابرابری، کاغذ را از یک سمت بیشتر تنش‌دار می‌کند و موج ایجاد می‌شود.

نشانه‌های اینکه مشکل از کارتریج است:

۱.موج‌دار شدن همراه با بوی داغی یا حس گرمای زیاد برگه

۲.چاپ‌هایی که یک بخش پررنگ‌ تر از بخش دیگر است

۳.پخش شدن تونر یا دانه‌ دانه بودن چاپ

۴.موج‌دار شدن فقط بعد از تعویض کارتریج شروع شده

راه‌حل

اگر می‌خواهی مشکل به‌ صورت پایدار حل شود، باید از کارتریجی استفاده کنی که:

۱.تونر با دانه‌ بندی یکنواخت داشته باشد

۲.با فیوزر دستگاه سازگار باشد

۳.چاپ را با حرارت استاندارد تثبیت کند

 وقتی کارتریج استاندارد باشد، دستگاه کمتر تقلا می‌کند، حرارت بهتر مدیریت می‌شود و موج‌دار شدن به شکل محسوسی کم می‌شود در کنار اینکه عمر پرینتر هم بیشتر می‌شود.

علت شماره ۵: دوبلکس (چاپ دو رو) و موج‌دار شدن

چاپ دورو یکی از عوامل تشدیدکننده است، چون کاغذ دو بار از مسیر حرارتی عبور می‌کند.

راه‌حل‌های کاربردی برای چاپ دورو

۱.اگر دورو چاپ می‌کنی، گرماژ را کمی بالاتر انتخاب کن (مثلاً 90 گرم).

۲.بین دو مرحله چاپ، چند ثانیه مکث بده (اگر تنظیمات دارد).

۳.اگر پرینتر گزینه Duplex Reduce Curl دارد فعالش کن.

علت شماره ۶: مسیر خروجی و جهت قرارگیری برگه

بعضی پرینترها خروجی را با زاویه تند تحویل می‌دهند و کاغذ همان لحظه خم می‌شود. همچنین اگر کاغذ را اشتباه در سینی گذاشته باشی (جهت الیاف)، احتمال موج بیشتر می‌شود.

تست ساده

۱.یک‌بار از سینی اصلی چاپ بگیر

۲.یک‌بار از مسیر دستی (Manual Feed)

اگر در مسیر دستی موج کمتر شد، یعنی مشکل از مسیر عبور/غلطک‌ها یا زاویه خروجی است.

اگر باز  بعد از همه این‌ها هنوز موج داری بررسی فنی باید انجام بدی:

این بخش برای وقتی است که کاغذ خوب است، تنظیمات درست است، کارتریج هم مطمئن است اما موج هنوز هست.

1) غلطک‌ها کثیف یا فرسوده‌اند؟

غلطک کثیف باعث حرکت ناهمگون کاغذ می‌شود و فشار نامتقارن ایجاد می‌کند.

با دستمال بدون پرز و کمی الکل ایزوپروپیل، غلطک‌های قابل دسترسی را تمیز کن.

(اگر دسترسی سخت است، بهتر است سرویس‌کار انجام دهد.)

2) فیوزر دمای غیرعادی دارد؟

اگر فیوزر بیش از حد داغ کند، موج شدید می‌شود.

نشانه‌اش: برگه خیلی داغ، بوی داغی، یا برق‌ افتادگی روی تونر.

3) آیا از کاغذ بازیافتی خیلی سبک استفاده می‌کنی؟

کاغذ Recycled سبک، معمولاً رطوبت‌ پذیرتر است و موج‌دار می‌شود.

سوالات متداول 

۱. چرا کاغذ بعد از چاپ حالت موج‌دار پیدا می‌کند؟

در بیشتر موارد، موج‌دار شدن کاغذ به دلیل رطوبت جذب‌ شده توسط کاغذ و برخورد ناگهانی آن با حرارت پرینتر اتفاق می‌افتد. وقتی کاغذ مرطوب وارد دستگاه می‌شود، رطوبت به‌ صورت نامتعادل تبخیر شده و ساختار کاغذ تغییر شکل می‌دهد. البته عواملی مثل تنظیمات اشتباه پرینتر یا استفاده از کارتریج بی‌کیفیت هم می‌توانند این مشکل را تشدید کنند.

۲. آیا پرینت موج‌دار نشانه خراب بودن پرینتر است؟

معمولاً نه. در اغلب مواقع، پرینتر سالم است و مشکل از کاغذ نامناسب، تنظیمات نادرست یا مواد مصرفی بی‌کیفیت ایجاد می‌شود. فقط زمانی باید به خرابی سخت‌ افزاری شک کرد که با تعویض کاغذ و کارتریج باکیفیت و اصلاح تنظیمات، همچنان موج‌دار شدن ادامه داشته باشد.

۳. چه نوع کاغذی کمتر دچار موج‌دار شدن می‌شود؟

کاغذهایی با گرماژ استاندارد (۸۰ تا ۱۰۰ گرم) و مخصوص پرینتر، مقاومت بیشتری در برابر حرارت و فشار دارند. همچنین نگهداری صحیح کاغذ در محیط خشک نقش مهمی دارد. حتی بهترین کاغذ هم اگر در محیط مرطوب نگهداری شود، بعد از چاپ ممکن است موج‌دار شود.

۴. آیا تنظیمات پرینتر می‌تواند باعث موج‌دار شدن کاغذ شود؟

بله. انتخاب اشتباه Paper Type یا استفاده از کیفیت چاپ بسیار بالا برای چاپ‌های معمولی، باعث افزایش حرارت و فشار غیرضروری می‌شود. این موضوع مخصوصاً در پرینترهای لیزری می‌تواند منجر به تغییر فرم کاغذ بعد از چاپ شود. تنظیم درست نوع کاغذ، یکی از ساده‌ ترین و مؤثر ترین راه‌حل‌هاست.

۵. آیا کارتریج بی‌کیفیت می‌تواند عامل پرینت موج‌دار باشد؟

بله، و اتفاقاً این یکی از دلایل پنهان اما رایج است. تونرهای بی‌کیفیت برای تثبیت روی کاغذ به حرارت بیشتری نیاز دارند و همین موضوع باعث می‌شود کاغذ بیش از حد گرم شده و موج بردارد. استفاده از کارتریج استاندارد و باکیفیت، مثل محصولاتی که در الورول ارائه می‌شود، کمک می‌کند چاپ در دمای متعادل انجام شود و کاغذ صاف باقی بماند.

۶. چطور می‌توان به‌ صورت دائمی از پرینت موج‌دار جلوگیری کرد؟

برای حل ریشه‌ای این مشکل باید سه عامل را هم‌زمان مدیریت کنید:

کاغذ مناسب و خشک، تنظیمات صحیح پرینتر و استفاده از کارتریج باکیفیت. وقتی این سه مورد درست انتخاب شوند، نه‌ تنها مشکل موج‌دار شدن برطرف می‌شود، بلکه کیفیت چاپ بالاتر می‌رود و عمر پرینتر هم افزایش پیدا می‌کند. انتخاب هوشمندانه مواد مصرفی از فروشگاه معتبری مثل الورول، این مسیر را ساده‌ تر و مطمئن‌ تر می‌کند.